Napoleon de Pauwvertakking

De Napoleon de Pauwvertakking is een restant van de gracht rond het Spanjaardenkasteel. Een deel van de schoolkaai is een overblijfsel van een van de bastions van het kasteel. Een gedenkplaat herinnert de toevallige passant hieraan. De bastions, muren en grachten vormen samen de belangrijkste verdedigingen van het kasteel. De grachten zijn enkele tientallen meters breed en de muren zijn erg dik en opgetrokken uit zowel natuursteen als lokale baksteen.

Het kasteel maakt deel uit van een breder plan van Keizer Karel V om in belangrijke steden over heel zijn rijk burchten op te trekken om de steden in de hand te houden en te zorgen dat ze niet te autonoom worden. In het specifieke geval van Gent is de burcht ook een straf voor de opstand tegen de keizer in 1540. Het kasteel is dus in eerste plaats bedoeld om de stad in bedwang te houden en wordt ook wel dwangburcht genoemd, maar wordt later ook essentieel voor de verdediging van de stad tegen buitenstaanders.

Hoewel de grachten van het kasteel grotendeels gedempt zijn, hebben ze tot op vandaag impact op het leven in en het uitzicht van de wijk. Zo zijn er huizen die verzakken doordat ze gedeeltelijk gebouwd zijn op overblijfselen van de stevige verdedigingsmuur en gedeeltelijk op minder vaste grond.

In 1827 krijgt Gent met het kanaal naar Terneuzen een rechtstreekse verbinding met de zee. In het kader hiervan wordt de oorspronkelijke gracht verbreed en verstevigd om het Achterdok te verbinden met de Portus Ganda en de Visserij. De Napoleon de Pauwvertakking is geboren, vernoemd naar de schepen van Napoleon de Pauw die op dit traject bevaren.

Xander Dehandschutter